Kaygılı Çocuğunuza Nasıl Destek Verebilirsiniz?

Kaygı unsuruna karşı en ufak olumlu hareketi ödüllendirin.

Kaygı düzeyi en yüksek olan çocuk bile, korktuğu, kaygılandığı bir şeye, bir duruma karşı en azından bir kere cesur, olumlu veya yapıcı bir tavırda yaklaşır. Bu mutlaka bir hareket olmayabilir, olumlu bir düşünce veya bir niyet de olabilir. En ufak bir hareketi bile gözden kaçırmayın ve mutlaka ödüllendirin.

Kaygılı çocuklar genellikle mükemmelliyetçi olurlar. "Ya hep, ya hiç!" yaklaşımını benimserler. Öncelikle, bu tarz yaklaşımın insanın gelişiminin önünde engel olduğunu çocuğunuzla konuşun. Gelişme ve değişmenin ufak adımlarla olacağını görmelerine yardımcı olun. Korkuları her neyse, bu bir defada ortadan kalkmaz. Adım adım ilerlenir. O zaman bu yolda, en ufak olumlu bir düşünceyi, davranışı ödüllendirin. Ödül, maddi veya manevi olabilir. Takdir, iltifat, olumlu ilgi, vb. manevi ödüllerdir. Maddi ödüle çocuğunuzla birlikte karar verebilirsiniz.

Acele etmeyin, sabırlı olun. Her bir ödül, kaygı unsuruna karşı bir sonraki cesur hareketi getirecektir. Görevinizi en küçük kıvılcımı bile gözden kaçırmayıp, körükleyerek ateş haline getirmek olarak düşünün. Adım adım aşamaları yazabilirsiniz. Her bir aşama için farklı ödüller belirleyebilirsiniz. Ödülün büyüklüğünü, çocuğun kaygı düzeyi ve ona karşı koyduğu davranışın ne kadar cesurca olduğu belirleyebilir. Örneğin diyelim ki, çocuğun yaşam kalitesini etkileyecek kadar güçlü bir kedi korkusu var. Komşunun yavru kedisi ile yarım gün geçirmesi büyük bir ödüle karşılık gelebilir.

Model olun.

Model olabilmek için öncelikle kendinizi nesnel değerlendirin. İşe kendinize dışarıdan bakarak başlayın. Çocuk çevresini gözlemleyerek öğrenir ve çevresinde gördüklerini taklit eder. Ebeveyn olarak davranışlarınız, çocuğunuzun kaygı ve korkularının temelini oluşturuyor olabilir. Kendinizle yüzleşin, sizin kaygı ve korkularınız neler? Bunları nasıl yönetiyorsunuz? Eğer siz kendi kaygı ve korkularınızın esiri olmuşsanız, çocuğunuza yardımcı olurken zorlanırsınız veya yardımınız etkili olmayabilir. Çocuğun çevresindeki kişilerin davranışlarını gözlemleyerek öğrendiğini, bu davranışları kopyaladığını unutmayın.

Kaygı ve korkular yakın veya uzak gelecekte olacağını düşündüğümüz durumla ilgilidir. Aslında şu an olmayan, gelecekte olacağını varsaydığımız bir şeyler için korkarız ve kaygılanırız. Örneğin, salgın hastalık döneminde kaygı düzeyi artan, gece uyku sorunları yaşayan bir çocuğun korktuğu şey, gelecekte hasta olacağına dair düşüncedir. Gelecekte hasta olacak mı? Bu düşünce doğru mu? Şu an olmayan, belki de hiç olmayacak bir durum için korku yaşamaktadır. Eğer korkunun kaynağı olumsuz ve hatta gerçek olmayan düşüncelerse, bu korku ile savaşmanın ilk adımı da bu düşünceleri olumlu hale çevirmektir. Örneğin, "Salgında virüs kapıp hasta olacağım." düşüncesi, "Ailece gerekli önlemleri aldık, kişisel hijyenime özen gösteriyorum. Salgın dönemini sağlıklı bir şekilde evde geçiriyorum." düşüncesi ile değiştirebilir.

Olumsuz düşünceleri olumlu hale çevirmek, eğlenceli ve yaratıcı bir oyun haline getirilebilir. Sadece böyle bir oyun bile, belli bir süre sonra kaygı düzeyi üzerinde olumlu değişimler yapacaktır.

Kaynaklar:

Dacey, S. John, Lisa B. Fiore, Martha D. Mack, Your Anxious Child: How Parents and Teachers Can Relieve Anxiety in Chidren.

Rapee, Ronald, Ann Wignall, Susan Spence, Helping Your Anxious Child: A Step By Step Guide For Parents.