Ceza Vermek Yerine Çocuklarda İstenmeyen Davranışın Değiştirilmesi

Bazen çocuklar ebeveynini rahatsız eden, hatta çileden çıkaran, kabul edilemeyecek bir davranışı sürekli sergiler. "Yapma evladım! Kaç kere söyledim?" türünden yakınmalara rağmen çocuk aynen devam eder. Peki, bunun altında yatan neden nedir?

Çocuklar düşüncelerini, duygularını yetişkinler gibi konuşarak ifade etmeyebilirler.

Mesajlarını yaptıkları, davranışları ile verirler. Çocuğunuz kabul edilmeyen bir davranışta ısrar ediyorsa, bilin ki size bir şey söylemek istiyordur. Çocuğunuz, istenmeyen davranışları sergileyerek sizi hoşnut etmediğinin farkındadır. Burada amaç sizin dikkatini çekmektir. Kabul edilmeyen bu davranışın yerine kabul edilebilir bir davranış koymasına yardım edebilirsiniz.

Cezalandırmayın, tehdit etmeyin veya eleştirmeyin!

Çocuğunuzu değil, davranışı kınayın. Ne hissettiğinizi içtenlikle ifade edin ve beklentilerinizi açıklayın. Çocuğunuza hatasını nasıl telafi edebileceğini anlatın. Ona ne düşündüğünü, farklı bir çözümü olup olmadığını sorun. İstenmeyen davranışın yerine, anlattığınız telafi yöntemlerinden birini veya kendi çözüm önerilerinden hangisini seçmek istediğini sorun. Seçimi kesinlikle ona bırakın. Kendi seçtiği takdirde, yeni davranışı sahiplenecektir. Yeni davranışı ortaya koyduğunda teşekkür edin, onaylayın ve takdir edin.

Davranışlarınızla örnek olun.

Son ama en önemli olarak unutmayın, çocuklar anne ve babalarının olumlu ve olumsuz davranışlarının aynasıdır. Kaygınızı da, öfkenizi de, coşkunuzu da aynen kopya ederler. Çünkü çocuk duyduğunu değil gördüğünü uygular. Çocuğunuzun sizi rahatsız eden davranışlarının altında kendinizi arayabilirsiniz.

Kaynak:

Prof. Dr. Haluk Yavuzer, "Çocuk Eğitimi El Kitabı"